حتما برای شما هم پیش آمده که در یک گردش یا مراسم بخواهید با دوربین، فیلمبرداری کنید، ولی نمی‌دانید که حافظه‌ی موجود چند دقیقه فیلم ویدئویی را ذخیره خواهد کرد. مشابه همین سؤال در مورد دوربین‌های مداربسته -که ساعت‌های زیادی تصویر متحرک را باید ذخیره کنند- پیش می‌آید.
یک راه دم دستی، آزمایش و تجربه است. مثلا در دوربین موبایل تنظیمات مربوط به کیفیت یا سایز را دستکاری کنید و ۱ دقیقه فیلم بگیرید، سپس حجم فایل را ببیند.
این نوشتار برای کاربران با مهارت متوسط و با حوصله نوشته شده است.

گزینه‌های محتمل مگاپیکسل، رزولوشن، کیفیت فشرده سازی (پایین، متوسط و خوب) به تصویر تک فریم (ثابت) مربوط می‌شوند. اگر بخواهیم روی تصویر متحرک کار کنیم، فریم بر ثانیه (fps) هم به این محاسبه اضافه می‌شود. عدد مگاپیکسل معمولا روی عددهای صحیح مانند ۱، ۲، ۳، ۵، ۸، ۱۰ و … است. (در اینجا قرار نیست محاسبات ریز و جزئی را به شما یاد بدهم) رزولوشن اغلب به صورت دو بعدی (مثلا ۱۲۸۰*۱۰۲۴) است. در خصوص کیفیت هم ممکن است بنا به مدل دوربین عبارت هایی مانند HD یا FullHD یا ۷۲۰ و ۱۰۸۰ و … هم باشد. تعداد فریم بر ثانیه کیفیت حرکت را تعیین می کند. به طور نرمال ۲۵ فریم بر ثانیه کیفیت حرکت اشیاء و انسان و … را به صورت روان و بدون پرش نشان می دهد. گاهی ۲۹٫۷ و ۳۰ فریم بر ثانیه هم در دوربین ها می بینید. برای شرایط خاص مانند حرکت سریع یا فیلمبرداری ورزشی ممکن است ۶۰ فریم بر ثانیه هم در دوربین امکانپذیر باشد. ضریب بیت بر ثانیه (bit rate=bps) هم در ذخیره سازی صدا و تصویر مطرح است.

خب! حسابی پیچیده شد. ولی جای نگرانی نیست. تمام این ها را نوشتم که موقع بررسی تنظیم دوربین گوشی تان، تمام گزینه های محتمل را از قبل دیده باشید و به چشم تان آشنا باشد. این را مطمئن باشید که در دوربین های موبایل هیچ وقت تنظیمات پیچیده نیست چون باید به سرعت بتوانید از آن استفاده کنید. در نهایت یکی دو گزینه خیلی کلی را خواهید دید.

camera-video-quality

تنظیمات دوربین گوشی مایکروسافت لومیا ۵۵۰ – ویندوز ۱۰

لیکن یک بار باید آزمایش کنید و هیچ وقت چشم بسته و بدون حساب و کتاب فیلمبرداری را شروع نکنید. وقتی در وسط یک فیلمبرداری هنوز ۳ دقیقه نگذشته حافظه دوربین پر بشود، دیگر کاری از دست تان بر نخواهد آمد.

نظرتان چیست اول دومی را بگویم؟ از اصل «میزان آش خورده شده با میزان پول پرداختی رابطه مستقیم دارد» استفاده کنید. حافظه ۳۲ یا ۶۴ گیگ داشته باشید. اگر قرار است در سفر طولانی فیلمبرداری و عکاسی کنید می توانید دو تا حافظه داشته باشید. لیکن قبل از شروع فیلمبرداری حافظه آزاد را ببینید و اگر فضا کمتر از ۲۰% است احتیاطا باید فکری به حالش بکنید.

در بحث فیلمبرداری، کیفیت صدای ضبط شده هم در حجم فایل ویدئویی مؤثر است. بنابراین ممکن است فورمت های مختلف مانند mp3 یا pcm و … یا استریو (چند باندی) و مونو (تک باندی) هم مطرح باشد. تأکید می کنم بیخود نترسید! تمام این ها را نوشتم ولی در دوربین های معمولی هرگز این همه گزینه وجود ندارند که نیاز به تنظیم باشد. اغلب این ها در بالاترین کیفیت ممکن به طور خودکار تنظیم هستند و بعد از ضبط از طریق نرم افزار های فشرده سازی (Compressor) یا انکودر (Encoder) یا مبدل (Converter) می توانید کیفیت تصویر و صدا را در حداقل نیازتان تغییر دهید.

برای محاسبه سریع حجم مورد نیاز متناسب با کیفیت فیلمبرداری، نرم افزارهای محاسبه گر به صورت دسکتاپ یا موبایل در سیستم عامل های مختلف هست. بعضی شرکت‌های سازنده دوربین مداربسته یا نرم‌افزارهای صوتی و تصویری هم در وب‌سایت‌شان صفحاتی برای محاسبه حجم فایل ویدئویی یا صوتی دارند.

محاسبه حجم ویدئوی ضبط شده برای دوربین موبایل و تبلت

نمونه سایت Digital Rebellion

آدرس زیر را وارد شوید.

https://www.digitalrebellion.com/webapps/videocalc

فرم Video Space Calculator برای محاسبه حجم مورد نیاز فایل ویدئویی با توجه به پارامترها استفاده می شود.

  • گزینه اول Format (قالب) است. وقتی فهرست آن را باز کنید تعداد زیادی گزینه خواهید دید که ممکن است برای شما ناآشنا باشد، چون برای مدل‌های متنوع دوربین‌های حرفه‌ای هم در نظر گرفته شده است. مقادیری که بیشتر کاربرد عمومی دارد شامل PAL-DV، H.264720 و H.264 1080 هستند.
  • با انتخاب فورمت، عدد مربوط به Resolution (تفکیک) تغییر می‌کند. توجه داشته باشید عددی که در بخش فورمت می بینید در واقع تعداد پیکسل های عمودی تصویر است. در این تصویر H.264 480p انتخاب شده است و رزولوشن ۶۴۰x480 نمایش داده می شود که ۴۸۰ ارتفاع تصویر بر حسب پیکسل است. بنابراین در کیفیت ۱۰۸۰ ارتفاع تصویر این مقدار است و عرض تصویر همیشه بیشتر از ارتفاع خواهد بود. مثلا ۱۲۸۰x1080.
  • تعداد فریم بر ثانیه (Frame rate) بخش دیگری از تنظیمات است که به طور عمومی روی ۲۵ تنظیم می شود مگر تنظیمات خاصی به دلایلی از قبل در نظر گرفته شده باشد.
  • بخش آخر مدت زمان فیلمبرداری است که بر حسب ساعت، دقیقه، ثانیه و فریم قابل تنظیم است.

پس از انتخاب این پارامترها در بخش Total space حجم نهایی فایل را خواهید دید.

تنظیم پارامترهای کیفیت ویدئو

تنظیم پارامترهای کیفیت ویدئو

digital-rebellion-1

اپلیکیشن اپل IOS برای محاسبه حجم ویدئوی ضبط شده

اگر گوشی یا تبلت اپل استفاده می‌کنید، اپلیکیشن محاسبه‌گر را از آدرس زیر روی دستگاه‌تان نصب نمایید:

https://itunes.apple.com/us/app/video-space/id492916201?mt=8

بعد از نصب، پنجره اصلی برنامه به شکل زیر خواهد بود:

پنجره برنامه محاسبه‌گر حجم ویدئو در اپل آیفون و آیپد

پنجره برنامه محاسبه‌گر حجم ویدئو در اپل آیفون و آیپد

یک مزیت برنامه این است که فورمت‌هایی را که در گوشی شما پشتیبانی نمی‌شود، در فهرست نشان نخواهد داد. قیمت این اپلیکیشن ۴ دلار است.

 

اپلیکیشن رایگان برای محاسبه حجم ویدئوی ضبط شده

 

محاسبه حجم برای دوربین‌های مداربسته

نمونه اول

آدرس ورود به سایت:

https://www.seagate.com/gb/en/video-storage-calculator/

 

  • ستون Qty (مخفف Quantity) تعداد دوربین از یک مدل خاص
  • ستون Resolution برای انتخاب کیفیت (مگاپیکسل)
  • ستون Compression (فشرده سازی) که پس از انتخاب این دو پارامتر ستون Data Rate به طور خودکار مقداردهی می‌شود.
  • ستون FPS برای فریم بر ثانیه است. معمولا در دوربین های مدار بسته نیاز نیست که حرکت‌ها روان باشد و نیاز به ۲۵ فریم بر ثانیه نداریم. چون زمان‌های طولانی باید تصویر ذخیره شود، اگر فریم بر ثانیه را بالا تنظیم کنیم، به فضای هارد دیسک بسیار حجیم نیاز خواهیم داشت.
  • در ستون Motion (حرکت) بر حسب درصد مشخص می‌کنیم که چند درصد از زمان روز را در محدوده دوربین مورد نظر، حرکت خواهد بود.
  • ستون آخر تعداد روز Days است.

دکمه Add Row را برای اضافه کردن یک مدل دوربین (همراه با تعداد) جدید استفاده می‌کنیم و پارامترهای آن را وارد می‌نماییم. در سطر پایانی جمع پهنای باند دوربین‌ها را بر حسب مگابیت بر ثانیه و جمع فضای ذخیره سازی را بر حسب بایت (در این تصویر ترابایت) می‌بینید.

نمونه دوم،

آدرس ورود به صفحه محاسبه حجم ویدئو در سایت:

https://www.westerndigital.com/tools/surveillance-capacity-calculator

 

  • بخش اول Stream Type یا همان شیوه فشرده‌سازی است. H.264 نسبت به MJPEG حجم بسیار کمتری دارد.
  • بخش Resolution برای تفکیک پیکسلی تصاویر ذخیره شده
  • بخش Video Quality برای کیفیت کلی تصویر ویدئویی
  • بخش Average Frame Size مربوط به میانگین حجم هر فریم تصویر است که با توجه به رزولوشن (مگاپیکسل) به صورت خودکار تعیین می شود. در اینجا ۱۶ کیلوبایت برای هر فریم با توجه به ۷۲۰P (انتخابی) نشان داده شده است.
  • Number of Cameras تعداد دوربین‌ها است. بر خلاف نمونه قبلی در این نمونه تمام دوربین‌ها یک مدل در نظر گرفته شده‌اند.
  • Frame Rate Per Camera تعداد فریم بر ثانیه برای هر دوربین
  • Hours of Motion تعداد ساعت‌هایی که در محدوده دید دوربین‌ها حرکت هست. (در نمونه قبلی برای هر دوربین بر حسب درصد از کل زمان روز تعیین می‌کردیم)
  • Storage in Days per camera تعداد روزهایی که برای هر دوربین با توجه به پارامترهای بالا می‌خواهیم فیلم ذخیره کنیم.

در پایین جدول هم Total Bandwidth پهنای باند کل دوربین‌ها، Average Bandwidth per camera پهنای باند میانگین برای هر دوربین و Estimated Storage فضای ذخیره‌سازی برآورد شده برای کل بر حسب گیگابایت GB نشان داده شده است.

دقت داشته باشید که پهنای باند برای زمانی استفاده می‌شود که بخواهیم در شبکه (محلی یا اینترنت) تصاویر را منتقل کنیم. واحد سرعت انتقال داده‌ها بیت بر ثانیه bps=bits per second است. واحد سرعت ذخیره سازی داده‌ها بایت بر ثانیه Bps=Bytes per second است. اگر دقیق بنگرید متوجه خواهید شد که در استفاده حروف مخفف برای بیت از حرف کوچک الفبایی b و برای بایت از حرف بزرگ B استفاده می‌شود.