ضد ویروس سیمانتک – آموزش نصب و تنظیمات

ضد ویروس سیمانتک را یک ضد ویروس مشهور و در عین حال مهجور می‌نامم. بارها شده که راجع به امکانات آن صحبت کرده‌ام و مخاطبم با حیرت پرسیده است «پس چرا هیچ کسی پیش از این به من نگفته بود؟»

در این راهنما روش نصب و تنظیمات پایه ضد ویروس سیمانتک را یاد می‌دهم. نگارش به کار رفته در این راهنما Symantec Endpoint Protection v12.1 می‌باشد. بر خلاف ضدویروس‌های ESET NOD و Kaspersky این ضدویروس در مـدت زمـان نـامـحـدود بـه صـورت آنـلایـن و بـدون نـیـاز به کـرک جـداگـانه یا یـوزر و پـسـورد به‌روز می‌شود. به علاوه آپدیت آفلاین Intelligent Updater به صورت رایگان در سایت www.symantec.com قابل دسترس است.
تفاوت نگارش لایسنس رسمی ضد ویروس سیمانتک در به‌روز رسانی خودِ نرم‌افزار (جدا از بانک اطلاعاتی ویروس‌های آن) می‌باشد. زمانی که شما ضدویروس سیمانتک (مثلا نگارش ۱۲) را با لایسنس رسمی خریداری کرده باشید، به محض انتشار نگارش جدید برنامه (مثلا ۱۲٫۱) در مدت پشتیبانی لایسنس می‌توانید وارد محیط کاربری‌تان در سایت بشوید و نگارش جدید را دانلود و نصب کنید. هـمـه نـگارش‌هـای ایـن ضـدویـروس از یـک بانک اطلاعاتی برای شـنـاسـایـی ویـروس‌ها استفاده می‌کنند. ولی در نگارش‌های جدیدتر ممکن است یک امکان به برنامه افزوده یا یک نقص استثنایی برطرف شده باشد.
ضدویروس سیمانتک تا نگارش ۱۰ با نام Symantec Antivirus Corporate Edition ارایه می‌شد که یک عیب عمده آن کند شدن سیستم بود. این ضدویروس از نگارش ۱۱ با نام Symantec Endpoint Protection ارایه می‌شود که علاوه بر افزایش امکانات مانند فایروال و کنترل سخت‌افزار و … سرعت عمل آن بهبود چشمگیری داشته است.

توصیه اکید من این است که اگر توان مالی‌تان اجازه می‌دهد، حتما نرم‌افزارها را به صورت لایسنس مجاز بخرید و دنبال برنامه‌های قفل‌شکسته نباشید.

نکات مهم پیش از نصب برنامه ضد ویروس سیمانتک

اگر هنوز برنامه ضد ویروس دیگری را از پیش نصب شده دارید، از بخش Uninstall a Program در Control Panel ویندوز ۷ و ۸ (در ویندوز ایکس‌پی Add/Remove Programs) بـرنـامـه را حـذف و سـیـسـتـم را ریـسـتـارت کنید. سپس نصب ضد ویروس سیمانتک را آغاز نمایید.

اگر به کامپیوتر تان مشکوک هستید که ویروسی شده باشد و کاری که روی این کامپیوتر انجام می‌دهید حساسیت ویژه دارد بهتر است که سیستم عامل و برنامه‌ها را از ابتدا نصب کنید.

برای اطمینان از تمیز بودن سیستم پیش از نصب سیستم عامل جدید، بهترین کار این است که:

1. پشتیبان کامل از اطلاعات‌تان روی هارد اکسترنال یا حافظه فلش بگیرید
2. هنگام نصب ویندوز تمام پارتیشن‌های هارد دیسک را حذف و از ابتدا پارتیشن‌بندی نمایید تا اثری از آلودگی‌های احتمالی نماند
3. پس از بالا آمدن ویندوز جدید و نصب برنامه‌ها، در پایان ضدویروس را نصب و به‌روز رسانی کنید
4. اطلاعات پشتیبان روی هارد اکسترنال یا حافظه فلش را ویروس‌یابی کنید
5. اطلاعات پاک‌سازی شده را روی هارد دیسک کامپیوترتان دوباره کپی کنید

 از آن‌جا که این راهنما برای کاربران مبتدی طراحی شده است، اصطلاحات مربوط به ویندوز را هم گهگاه اشاره کرده‌ام. آشنایی با این اصطلاحات مهارت کاربر مبتدی را در کار با برنامه‌های دیگر ویندوز افزایش خواهد داد. این بخش‌ها در فایل پی‌دی‌اف هستند که نگارش کامل‌تر همین راهنمای آموزشی است. فایل کامل را از این‌جا دانلود کنید.

فایل‌های داخل پوشه برنامه به شرح زیر اند:

برنامه Setup.exe را اجرا نمایید. بدین منظور روی آیکن این فایل دابل کلیک کنید. پنجره به شکل زیر ظاهر خواهد شد. Next را کلیک کنید.

کنترل‌های به شکل دکمه که روی آن‌ها یک فرمان نوشته شده است، در اصطلاح Command Button می‌گویند. در این پنجره دکمه Next دارای کادر به رنگ متفاوت است که نشان‌دهنده پیش‌فرض بودن این دکمه است. یعنی اگر کلید Enter روی کیبرد را بزنید به طور خودکار دکمه Next عمل خواهد کرد. کنترل پیش‌فرض را Default Control می‌گویند.

در این صفحه مقررات استفاده نرم‌افزار نمایش داده می‌شود. گزینه I accept را انتخاب و Next را کلیک کنید.

دکمه به شکل دایره توخالی که شما باید یکی از چند مورد را انتخاب نمایید، در اصطلاح Radio Button یا کـلـید رادیـویـی می‌گویند. دلیل نام‌گذاری این است که شما هنگام استفاده از رادیو در یک زمان فقط یک ایستگاه را می‌توانید گوش بدهید و امکان انتخاب چند ایستگاه هم‌زمان وجود ندارد.

k;ji: از این مرحله به بعد در صورت تمایل می‌توانید بدون دستکاری گزینه‌ها فقط دکمه Next را تا انتها کلیک کنید تا برنامه با تنظیمات پیش‌فرض نصب شود. ولی توصیه می‌کنم ادامه متن را تا پایان بخوانید و مهارت‌تان را افزایش دهید.

در صفحه Client Type باید گزینه Unmanaged Client را انتخاب نمایید. گزینه Managed Client برای کار با کنسول شبکه‌ای ضدویروس سیمانتک است که برای کامپیوتر تکی کاربرد ندارد. در عین حال ممکن است در یک شبکه با تعداد زیادی کامپیوتر، همچنان بخواهید از نگارش تک‌کابری روی کامپیوترها استفاده نمایید. Next را کلیک کنید.

در بخش Setup Type روش نصب را Custom (غیر خودکار) انتخاب نمایید. اگر قرار بود Typical (معمولی یا خودکار) را انتخاب کنید، دیگر به این متن راهنما نیاز نداشتید. این انتخاب باعث می‌شود در مراحل بعدی بتوانید اجزای مورد نظرتان را نصب کنید. ولی در حالت Typical برنامه با گزینه‌های از پیش تنظیم‌شده نصب خواهد شد. Next را بزنید.

در این صفحه گزینه‌ی نخست Standard-size client برای نصب تمام امکانات حفاظتی در کامپیوتر و دستگاه های مبتنی بر ویندوز کلاینت است. گزینه دوم برای ویندوزهای خاص که روی دستگاه‌های غیر از کامپیوتر نصب می‌شوند.

در صفحه Custom Setup یک کادر می‌بینید که اجزای برنامه به صورت نمودار درختی (Tree View) نمایش داده شده‌اند. با کلیک روی نماد + هر کدام از شاخه‌ها باز می‌شوند و زیرشاخه‌ها نمایان می‌گردند. نمادهای مربوط به Windows Installer به شرح زیر اند:

نشان می‌دهد که یک یا چند گزینه زیرشاخه این بخش حذف شده‌اند.

 اجزایی که این نماد را داشته باشند، نصب نخواهد شد.

 نشان‌دهنده این است که این شاخه با تمام اجزای فرعی‌اش نصب خواهند شد.

روی هر کدام از اجزا که کلیک کنید در ستون سمت راست اطلاعاتی راجع به آن نشان داده می‌شود. مثلا در این تصویر روی گزینه Proactive Threat Protection کلیک کرده‌ایم. همان‌طور که آیکن کنار آن نشان می‌دهد این بخش با اجزای خود به طور کامل انتخاب شده‌اند. در سمت راست آن‌چه به زبان انگلیسی در مورد این گزینه خاص نشان داده شده‌است، مشخص می‌کند که ۱۱ مگابایت فضای هارددیسک برای این بخش لازم است. در ضمن دو گزینه زیرمجموعه این بخش هستند که ۲۲۷۱ کیلوبایت (حدود ۲٫۲ مگابایت) روی هارد فضا لازم دارند

گزینه‌های نصب برنامه را به صورت مختصر شرح می‌دهیم:

• Virus, Spyware, and Basic Download Protection: حفاظت از ویروس و جاسوس‌افزار و دانلودها
• Advanced Download Protection: حفاظت پیشرفته در برابر دانلودهای مشکوک و مخرب
  • Outlook Scanner: ویروس‌یابی ایمیل‌های دریافتی توسط برنامه آئوتلوک آفیس
  • Notes Scanner: ویروس‌یابی ایمیل‌های دریافتی توسط برنامه لوتوس نوتس
  • POP3/SMTP Scanner: ویروس‌یابی ایمیل‌های دریافتی توسط سایر برنامه‌هایی که از پروتوکل POP3/SMTP استفاده می‌کنند مانند Mozilla Thunderbird
• Proactive Threat Protection: حفاظت در برابر برنامه‌های کنترل نامحسوس صفحه نمایش و صفحه کلید (Key Logger)
• Network Threat Protection: فایروال، حفاظت در برابر نفوذ شبکه‌ای و کنترل داده‌های شبکه از بیرون به داخل و برعکس
• Install to: پارتیشن و مسیر نصب برنامه را در این بخش می‌توانید تغییر دهید. اگر شرایط کامپیوتر روبه‌راه باشد لازم نیست این گزینه را تغییر دهید. به طور پیش‌فرض پارتیشنی که سیستم عامل روی آن نصب شده، در این بخش انتخاب خواهد شد.

به عنوان مثال اگر می‌خواهید گزینه فایروال را نصب نکنید مطابق شکل زیر، روی Network Threat Protection کلیک کنید تا پنجره انتخاب گزینه‌ها باز شود:

در صفحه Protection Options گزینه‌های مربوط به حفاظت سیستم را تنظیم می‌نماییم:

• Enable Auto-Protect: حفاظت خودکار فعال می‌شود. اگر این گزینه را غیر فعال کنید عملا اغلب امکانات حفاظت خودکار برنامه را نخواهید داشت.
• Run LiveUpdate: اجرای به روزرسانی آنلاین. اگر در زمان نصب ضدویروس به اینترنت دسترسی ندارید یا این که دارید ولی سرعتش چنگی به دل نمی‌زند می‌توانید این گزینه را غیر فعال کنید و بعدا به‌روزرسانی را انجام دهید.
• Disable Windows Defender: غیرفعال‌سازی برنامه محافظ ویندوز (در نگارش ایکس‌پی این گزینه وجود ندارد). برای پیش‌گیری از تداخل کار ضدویروس با برنامه محافظ ویندوز بهتر است این گزینه را غیر فعال کنید.

کنترل‌های مربع شکل که با کلیک ماؤس روی آن‌ها و تیک زدن می‌توانید فعال نمایید، در اصطلاح ویندوز Check Box می‌نامند.

در این صفحه گزینه مربوط به همکاری بدون نام با سایت سیمانتک برای مقابله با جرایم سایبری است. در صورتی که کاربر مبتدی هستید این گزینه را غیر فعال کرده، Next را بزنید.

در این صفحه گزینه جمع‌آوری داده‌های کاربری و ارسال آن به سایت سیمانتک در آمریکا شامل خطاهای احتمالی، گزینه‌های مورد نظر کاربر به هنگام نصب برنامه و مواردی از این قبیل است. شرکت سیمانتک از این داده‎های بدون نام برای بررسی تمایل کاربران در استفاده از برنامه و تغییرات احتمالی آینده استفاده می‌کند. این گزینه را هم می‌توانید به دلخواه خود فعال یا غیر فعال نمایید. در هر دو حال با کلیک روی دکمه Install فرآیند نصب برنامه آغاز می‌شود.

امروزه گزینه‌های مشابه این مورد در بسیاری برنامه‌ها به هنگام نصب یا اجرای نرم‌افزار (پس از نصب) به شما پیشنهاد می‌‎شود که عناوین آن Improve us، Help us و گزینه‌های دیگری با مفهوم مشابه این‌ها هستند. با فعال‌سازی این گزینه‌ها شما موافقت می‌کنید که اطلاعات کاربری شما (معمولا) به صورت بدون نام به سایت شرکت سازنده ارسال شود تا از این داده‌ها برای طراحی امکانات جدیدتر و اصلاح برنامه استفاده شود.

پس از چند دقیقه نوار سبزرنگ پر می‌شود و اگر نصب به طور کامل و موفق انجام شده باشد عبارت The Installation Wizard has successfully… نمایش داده می‌شود. پس از پایان نصب، دکمه Finish را برای بستن پنجره کلیک کنید.

نوار سبز رنگی که هنگام نصب مشاهده کردید و پیشرفت کار نصب برنامه را نشان می‌داد، در اصطلاح ویندوز Progress Bar می‌گویند. در برنامه‌های دیگر ممکن است این نوار به شکل یا رنگ متفاوتی باشد.

پس از پایان نصب برنامه اگر در بخش Protection Options گزینه Run LiveUpdate را فعال کرده باشید، پنجره زیر باز می‌شود:

اگر الان فرصت ندارید یا سرعت اینترنت پایین هست، می‌توانید با کلیک روی دکمه Cancel این مرحله را لغو و در اولین فرصت به‌روز رسانی را انجام دهید.

اگر مرحله به‌روز رسانی آنلاین موفقیت‌آمیز انجام شود، پیغام‌های مشابه شکل زیر نمایش داده می‌شوند:

سطر یکی مانده به آخر را نگاه کنید:

Session summary: 7 update(s) available, 7 update(s) installed.

زمانی که تعداد به‌روز رسانی‌های آماده با تعداد نصب شده یکسان باشد یعنی مراحل به‌روز رسانی آنلاین کامل انجام شده است. در مواردی مثلا قطع شدن اینترنت در وسط کار ممکن است با چنین عبارتی مواجه شوید:

Session summary: 7 update(s) available, 5 update(s) installed.

برابر نبودن تعداد به‌روز رسانی‌های آماده با تعداد نصب شده نشان می‌دهد که به‌روز رسانی آنلاین کامل انجام نشده‌است.

پس از پایان نصب پنجره‌ای به شکل زیر باز می‌شود و از شما می‌خواهد تا کامپیوتر را برای تکمیل مراحل نصب ریستارت کند. می‌توانید دکمه Restart Now را بزنید تا کامپیوتر ریستارت شود. می‌توانید با زدن دکمه Remind Me Later و انتخاب فاصله زمانی از فهرست بازشوی Remind me in ریستارت را به زمان دیرتر مؤکول کنید.

 کنترل فهرست بازشو را در اصطلاح ویندوز Combo Box می‌گویند.

حال منوی استارت را باز کنید و در بخش All Programs پوشه مربوط به برنامه ضد ویروس سیمانتک را خواهید دید.

روی آیکن برنامه کلیک کنید تا پنجره اصلی برنامه ضدویروس باز شود. اگر برنامه را با تمام امکانات نصب کرده باشیم، پنجره اصلی برنامه به شکل زیر خواهد بود:

و اگر مثلا گزینه فایروال (یا همان Network Threat Protection) را به هنگام نصب در پنجره Custom Setup غیرفعال کرده باشیم پنجره به شکل زیر خواهد بود:

چگونه فایل نصب آپدیت شده ضد ویروس سیمانتک را بسازیم

در تمام ضدویروس‌ها وقتی که یک نگارش توسط کمپانی منتشر می‌شود، بانک اطلاعاتی ویروس‌های (Virus Database Definitions) مربوط به تاریخ انتشار است. بنابراین اگر مثلا در زمان نصب برنامه ضد ویروس، ۴ ماه از انتشار آن گذشته باشد، لازم است که در اولین اجرا، آپدیت‌ها را از اینترنت دانلود و اعمال کنید.

در ضد ویروس سیمانتک امکان این را خواهید داشت که اگر مثلا روی یک کامپیوتر، آن را نصب کرده، و با آپدیت آنلاین استفاده می‌کنید، فایل‌های آپدیت‌شده را جدا کنید و در پوشه نصب قرار دهید. حال با این کار می‌توانید برنامه نصب را طوری بسازید که آپدیت‌های امروز را از ابتدای نصب داشته باشد و نیاز به دانلود دوباره‌ی آن‌ها نباشد.

در درایو سیستم عامل ویندوز نگارش ویستا و بالاتر – که اغلب C است- یک پوشه مخفی به نام Program Data هست. داخل این پوشه به مسیر زیر بروید:

ProgramData\Symantec\Symantec Endpoint Protection\12.1.7061.6600.105\Data\Definitions

ما با چهار پوشه BASHDefs و IPSDefs و SMRDefs و VirusDefs کار خواهیم داشت. اگر به پوشه نصب برنامه ضد ویروس سیمانتک دقت کرده باشید می‌بینید که ۴ فایل زیپ به همین نام‌ها داخل آن هست.

این ۴ پوشه با ۴ فایل زیپ به نام‌های BASHDefs.zip ، IDSDefs.zip ، SMRDefs.zip ، VDefs.zip متناظر هستند. همانطور که می‌بینید نام دو تا از فایل ها با پوشه متناظرش فرق دارد.

برای این که فایل‌های زیپ آپدیت شده را بسازید لازم است که ۴ پوشه خالی و هم‌نام با فایل‌ها درست کنید و فایل‌های آپدیت شده را از داخل پوشه‌های بالا، داخل پوشه‌های جدید کپی کنید. سپس فایل‌ها را با برنامه فشرده‌ساز (مانند WinRAR) به صورت زیپ در بیاورید و داخل پوشه نصب ضد ویروس سیمانتک، روی فایل‌های قبلی کپی (رونویسی) کنید.

۴ عکس زیر را ببینید. هر کدام از پوشه‌هایی که قرار است از داخل آن فایل‌های آپدیت شده را برداریم، پوشه‌های فرعی دارند. پوشه‌هایی که نام‌شان به صورت تاریخ است، باید محتوای آن‌ها را کپی کنیم.

در برخی موارد مانند عکس زیر ممکن است بیش از یک پوشه باشد که نامش به شکل تاریخ باشد. تاریخ جدیدتر را باید انتخاب کنیم و فایل‌های آپدیت ضد ویروس سیمانتک را از داخل آن کپی کنیم.

یکی یکی پوشه‌هایی با نام فایل‌‌های زیپ که ساخته‌ایم، فایل را داخل آن کپی می‌کنیم. سپس از منوی Edit گزینه Select All را انتخاب می‌کنیم تا همه فایل‌ها انتخاب شوند.

روی صفحه راست کلیک و از منوی برنامه فشرده‌ساز WinRAR گزینه‌ی Add to archive… را انتخاب می‌کنیم.

در بخش Archive format گزینه‌ی ZIP را انتخاب کنید. در بخش Archiving options گزینه‌ی Delete files after archiving را فعال نمایید، تا پس از آماده شدن فایل زیپ، فایل‌های باقی‌مانده، حذف شوند. در منوی Compression method هم گزینه‌ی Best را انتخاب کنید که بیشترین فشرده‌سازی و در نتیجه کمترین حجم فایل به دست آید.

پنجره‌ی وضعیت به شکل زیر در زمان فشرده‌سازی فایل‌های آپدیت ضد ویروس سیمانتک نمایش داده خواهد شد. پس از تمام شدن فشرده‌سازی، این پنجره بسته می‌شود.

این مراحل را برای هر ۴ فایل BASHDefs.zip ، IDSDefs.zip ، SMRDefs.zip ، VDefs.zip انجام دهید و داخل پوشه نصب ضد ویروس سیمانتک کپی (رونویسی) کنید.

پایان.

سایر مطالب مرتبط

اگر ویندوز را تازه نصب کرده‌اید یا نکات فنی خاص تنظیم ویندوز را می‌خواهید بدانید، حتما مطلب «نصب ویندوز – آموزش تصویری همراه با توضیحات فنی تنظیم ویندوز» را بخوانید