بزرگسالان و کودکان هر دو نیاز دارند که مهارت‌های پایه ای کامپیوتر و به طور کلی دیجیتال را یاد بگیرند. هر چه زودتر اصول اولیه را یاد بگیرید به همان سرعت هم مفاهیم پیشرفته را فرا خواهید گرفت. آموزش اصول کامپیوتر به کودکان آن‌ها را کمک خواهد کرد که مهارت‌های مورد نیاز آینده شان در زمینه ی کامپیوتر را بهتر یاد بگیرند. بچه‌ها کامپیوتر را برای تکالیف مدرسه، بازی‌های آموزشی، ارتباط با دوستان و فامیل و سرگرمی‌های شان استفاده می‌کنند.
یاد دادن اصول کامپیوتر به یک کودک به اندازه ی آموزش خواندن و نوشتن به وی اهمیت دارد. لذا کودکان ما دو راه بیشتر ندارند یا کامپیوتر را یاد بگیرند یا در جهانی که لبریز از تکنولوژی است گم شوند.
اهمیت
اهمیت یادگیری کامپیوتر توسط کودکان از آن جا آغاز می‌شود که هیچ راهی غیر از این برای استفاده از کامپیوتر وجود ندارد. شاید تلویزیون را با زدن تصادفی دکمه هایش بتوان یاد گرفت ولی کامپیوتر ابدا چنین نیست. از دوران ابتدایی تا دانشگاه از آن‌ها خواسته می‌شود که برای انجام تکالیف شان و به عنوان یک ابزار یادگیری از کامپیوتر استفاده نمایند.
انواع مهارت‌ها
مهارت‌های متنوعی هست که که کودکان به هنگام یادگیری کار با کامپیوتر با آن رو به رو می‌شوند. این عناوین شامل فهم مقدماتی سیستم عامل، دانلود و آپلود، ذخیره سازی و باز کردن پرونده‌ها و سازمان دهی پرونده‌ها و پوشه‌ها است.
به نظرتان سخت است؟ شاید چون خودتان در سن بالاتری شروع به یادگیری کردید. لینک زیر را ببینید که سرفصل‌های آموزش مفاهیم کامپیوتر برای کودکان و نوجوانان را نوشته است.
http://www.e-learningforkids.org/computer-skills/
حداقل سن برای آموزش کامپیوتر به کودک
کودکان ۳ ساله و بالاتر به راحتی کامپیوتر را یاد می‌گیرند. بچه‌های کمتر از ۳ سال به خاطر این که در حال یادگیری و بهبود مهارت‌های دیداری (بصری) و زبان آموزی و صحبت کردن هستند، آموزش کامپیوتر برای شان ممکن است بیشتر اختلال ایجاد کند تا این که کمک کننده باشد. بچه ها به سرعت به سمت کامپیوتر جذب می‌شوند به ویژه زمانی که در یادگیری شان از بازی استفاده شود. بچه‌ها در مدت چند هفته کامپیوتر را یاد می‌گیرند.
فایده آموزش کامپیوتر به کودک
کودکانی که کار با کامپیوتر را یاد بگیرند آماده خواهند بود که در دنیای تکنولوژیک کار و زندگی کنند. آن‌ها در عین حال آماده می‌شوند برای دوران دبیرستان و تحصیلات عالی که اغلب کارها و تکالیف شان (خیلی بیشتر از زمان خود ما یعنی امروز) مبتنی بر کامپیوتر خواهد بود.
هشدار
همانند تلویزیون کودکان باید در استفاده از کامپیوتر محدود شوند به ویژه در استفاده از بازی‌های ویدئویی (کامپیوتری). والدین باید راجع به امنیت در اینترنت با فرزندان شان صحبت کنند و آن‌ها را توجیه کنند.
یک واقعیت جالب
طبق آمار اعلام شده در سایت PC.com برای رادیو ۳۸ سال و برای تلویزیون ۱۳ سال و در نهایت برای اینترنت فقط ۴ سال طول کشید که تعداد کاربرانش از مرز ۵۰ میلیون بگذرد.
توصیه‌های آموزش کامپیوتر به کودک
- بخش‌های مختلف کامپیوتر را به بچه نشان دهید و به اون بگویید که هر بخش چکار می‌کند. این بخش‌ها شامل صفحه کلید، ماؤس، مانیتور، کیس و درایو ها، چاپگر و هر سخت‌افزار متصل به کامپیوتر است. سپس به طور عملی نشان دهید که هر بخش کامپیوتر دقیقا چکار می‌کند. برای تقویت بیشتر می‌توانید برنامه‌های تلویزیونی یا شخصیت کارتونی مورد علاقه ی بچه را -که در نمایش خود از کامپیوتر استفاده می‌کند- به او نشان دهید تا با تماشای آن بهتر بتواند مفهوم سخت‌افزار‌ها و کارکرد آن را بفهمد. سخت و پیچیده نگیرید. به این لینک نمونه مراجعه کنید. http://www.kids-online.net/learn/click/table.html
- به کودک یاد بدهید که چطور کامپیوتر را روشن و با روش درست خاموش کند. به او توضیح دهید که اگر کامپیوتر را به روش نادرست خاموش کند ممکن است کارتون‌ها و بازی‌های مورد علاقه اش خراب بشوند. آداب اولیه کامپیوتر را به او بگویید. مثلا خوردنی و نوشیدنی به هیچ عنوان نباید نزدیک کامپیوتر باشد. یا ماؤس و کیبرد را به آرامی و بدون سایش یا ضربه استفاده کند. فرزندتان را موقع کار با کامپیوتر تحت نظر داشته باشید تا از حوادث ناگهانی مانند افتادن لپتاپ روی زمین یا ریخته شدن آب و غذا روی کیبرد جلوگیری کنید.
- به کودک نحوه ی کار با صفحه کلید و ماؤس را بیاموزید. در عین حال باید تفاوت کلیک چپ و راست و همچنین کلیک یکباره و دابل کلیک را به او بگویید. با استفاده از بازی‌های مناسب سن کودک به صورت عملی این تفاوت را نشان دهید. بسته به سن کودک می‌توانید بازی‌های شکلی، رنگی یا عددی به او نشان دهید یا شاید بازی‌های پیچیده‌تر مانند The Sims.
چندین نمونه بازی‌های کودکان با استفاده از صفحه کلید کامپیوتر را در این آدرس می‌توانید ببینید http://www.learninggamesforkids.com/keyboarding_games.html - به کودک بیاموزید که چطور برنامه‌ها را باز کند. اصول اولیه ی برنامه را به او نشان بدهید. مثلا در برنامه ورد میکروسافت روش باز کردن، ایجاد و ذخیره ی فایل‌ها را به او یاد بدهید. برای بیشتر شدن مهارتش از او بخواهید که یک داستان، شعر یا یک متن از یک مجله به صورت روزانه تایپ کند. برای بقیه ی برنامه‌ها هم می‌توانید روشی مشابه استفاده کنید.
- مهارت‌های پایه ای تایپ را به کودک یاد بدهید. این کار را می‌توانید با استفاده از مثال‌های خودتان یا یک برنامه نرم‌افزاری آموزش تایپ انجام دهید. استفاده از یک برنامه ی کامپیوتری که شخصیت کارتونی مورد علاقه ی کودک در آن باشد، تمرکز وی را بیشتر و بهتر خواهد ساخت. بچه‌ها با این طور برنامه‌ها به صورت یک بازی برخورد می‌کنند و بسیار سریع‌تر یاد می‌گیرند. نمونه آموزش تایپ به کودکان به وسیله بازی در این سایت هست: http://www.freetypinggame.net/
- به کودک یاد بدهید چطور به اینترنت وصل شود و یک صفحه ی مرورگر را باز کند. بخش‌های مختلف مرورگر شامل میله ی ابزار، نوار آدرس، سوابق و علایق (History & Bookmarks or favorites) را نشان دهید. نشان دهید که چطور اطلاعات مورد علاقه اش را جستجو کند و روی لینک کلیک کند. سایت هایی که بازی‌های کودکانه دارند به او معرفی کنید. او تمایل پیدا می‌کند که دوباره وارد سایت بشود و کار کردن با آن را یاد بگیرد و زود به خاطر بسپرد. برنامه بی‌بی‌سی وب‌وایز یک مجموعه ویدئو دارد که می‌توانید ببینید و ایده بگیرید. http://www.bbc.co.uk/webwise/0
- نحوه ی استفاده از چاپگر و استفاده از درایو‌ها را به کودک تان یاد بدهید. داستان ها، اشعار و بریده ی مجلات -که در گام چهارم به آن اشاره کردیم- را برای این کار استفاده نمایید. می‌توانید به کودک اجازه دهید که مطلب چاپ شده اش را روی دیوار یا یخچال بچسباند. این کار به او انگیزه ی یادگیری نحوه ی کار با چاپگر را خواهد داد. به او یاد بدهید که برای رایت کردن کارتون یا موزیک و استفاده روی دستگاه پخش، از رایتر استفاده کند.
- مطلب دیگری با عنوان «امنیت اینترنت برای کودک» نوشته‌ام، حتما بخوانید و هشدارهای آن را جدی بگیرید.